De bijdrage van Kees Ippel voor de Kadernota 2024
Ambities voor Sliedrecht in het licht van de geschiedenis van Salomo, Rehabeam en Mozes.
Voorzitter,
Bij een nieuwe start, is het goed om ook even terug te kijken naar het grondbeginsel van waaruit je handelt. Niet alle partijen hebben dat vanmiddag letterlijk uitgesproken, maar het mag duidelijk zijn dat elke partij naar de plannen kijkt door haar eigen bril (het liberalisme, het sociaal-democratischbeginsel, etc). Voor ons is het ook het moment om onze bijdrage in te kaderen langs de Bijbelse normen en waarden, die het beginsel zijn van onze fractie.
Ruim een jaar geleden bij het aantreden van dit college heb ik woorden gebruikt uit het Bijbelboek Spreuken. Dat was naar aanleiding van enkele lessen van de wijze koning Salomo over Wijsheid.
Ik heb toen de Allegorie beschreven waarin Wijsheid en Verstand als twee personen beschreven worden, kortweg kwam het neer op het volgende:
Echte wijsheid konden we volgens Salomo zien als Verstandige Doordachtzaamheid, en dan naar de normen van God, kortom de 10 Geboden.
Zoals u allen wel zult weten zijn deze 10 geboden ook de basis geweest van hoe wij hier in Nederland onze omgangsvormen hebben geregeld. Deze geboden zijn te delen in twee delen. Het eerste deel gaat over de verhouding tot God (God liefhebben met heel het hart, ziel en verstand), maar vandaag willen we onze bijdrage juist richten op het tweede deel, namelijk over de verhouding tot elkaar. Door Jezus is gezegd: dat het tweede deel gelijk is aan het eerste. We moeten onze naaste liefhebben als onszelf!
Voorzitter, als je dan naar de plannen kijkt die in de Kadernota zijn opgenomen, dan is de mening van de SGP-CU fractie dat er heel wat aandacht is voor onze inwoners, de naaste dichtbij. De koers 2030 is het uitgangspunt, waarbij het goede gezocht wordt voor álle Sliedrechters.
De 3 kernopgaven waar deze koers op rust (* veilig en inclusief, Ruimtelijke vernieuwend, en ondernemend en betrokken, samen met de randvoorwaarde van een slagvaardige organisatie) is hierin telkens de grote lijn. De koers is ingezet, en wordt steeds zichtbaarder! We willen hier benadrukken dat de inmiddels fors verbeterde opzet in inrichting van de P&C Cyclus producten ons steeds meerhouvast bieden. Voorzitter, hiermee bagatelliseren we niet dat er onderweg naar de jaarrekening geen fouten gemaakt zijn, maar als we zien welke stappen we gezet hebben binnen de afdeling Financien Advies en Beleid (FAB) dan doen we hen tekort door alleen te wijzen op dingen die beter hadden gemoeten. We geven ook het compliment voor de vele dingen die wel goed zijn gegaan. Dat is ook aandacht voor de naaste!
Voorzitter, Wij hebben dit jaar gekozen om deze algemene beschouwingen niet alleen door de fractievoorzitter te laten uitspreken. Het is immers een gezamenlijke inspanning van de hele raad, daarom hebben we ervoor gekozen om onze bijdrage te knippen. Collega de heer Oostrom zal daarom hierna het woord voeren over wat we vinden van de ruimtelijke vernieuwing.
Maar eerst terug naar de inhoud. We zien in de kadernota de inspanning van het college terug op het sociale vlak. Er is al veel goed geregeld in Sliedrecht, ik noem maar weer een keer het Bonkelaarhuis, waar in de regio ook met respect over wordt gesproken.
Er wordt gesproken over allerlei plannen om nieuwe uitdagingen het hoofd te bieden, en met name de voortzetting van het buurt en wijkbeleid getuigt van veel inzet voor het goede te zoeken voor ál onze naasten!
In 2024 worden er weer mooie vervolgstappen gezet in het herstructureren van Sliedrecht. Een project wat naast verbetering ook gevolgen gaat hebben voor veel inwoners van Sliedrecht. Sommigen moeten verhuizen en kunnen in een totaal andere buurtcultuur terecht komen. Anderen zijn oud en zien enorm op tegen deze ingrijpende verandering. Zeker bij een groot, langdurig herstructureringsproject vraagt dit om een sociaal plan, maar ook bij de zogenoemde probleemwijken en wijken in ontwikkeling.
We hebben het gevoel dat er veel aandacht is voor mensen die vallen WMO, jeugdzorg etc, maar er zijn zoveel mensen in de buurten die daar niet onder vallen maar wel aandacht kunnen gebruiken. Ook om te voorkomen dat ze die zorg zelf nodig krijgen.
Wij vinden het ontzettend belangrijk dat de verschillende betrokken partijen met Tablis om de tafel gaan en bespreekt welke sociale begeleiding er nodig is. Onze fractie heeft contact met Tablis gezocht, er blijkt daar één wooncoach in dienst te zijn. Dat is mooi, maar wel wat weinig als er echt beter buurtwerk opgepakt moet worden.
Kan het college hun visie geven of er echt aandacht is voor een sociaal plan bij de herstructurering van Sliedrecht?
Als fractie SGP- Christenunie kunnen we ons bijvoorbeeld voorstellen dat er meer oog komt voor de individuele inwoner middels een verdergaande samenwerking met welzijnswerk Sliedrecht, de gemeente en Tablis.
Voorzitter dit is ook een mooi bruggetje naar het volgende onderwerp.
Lief- en leedstraten
In de kadernota worden de veilige en veerkrachtige wijken en buurten genoemd. De nadruk bij de uitwerking ligt op de veilige wijken, terwijl er minder over de veerkrachtige wijken wordt gesproken. In omliggende gemeentes worden er juist op dit vlak diverse acties uitgezet, die voor Sliedrecht als voorbeeld kunnen dienen. Zo kent Molenlanden Buurtattentie en Straatambassadeurs en Papendrecht de Lief en Leedstraten. Dit soort initiatieven zijn bestemd om straten en buurten veerkrachtiger te maken doordat bewoners meer oog hebben voor elkaar. Hoe mooi zou het zijn als er in Sliedrecht ook een dergelijk initiatief wordt uitgewerkt en als daar in 2024 de eerste stappen voor worden gezet. Natuurlijk, er zijn al diverse straten in Sliedrecht waar ieder jaar een feestje wordt georganiseerd. Maar in veel andere straten wordt er minder naar elkaar omgezien. En sterke wijken begint bij de cohesie in die wijken. Dit thema haakt ook gelijk in op het punt bestrijden van eenzaamheid. Want als bewoners elkaar kennen, helpt dit om eenzaamheid terug te dringen. Hier zou ook acitef mee gestart worden in de wijken die heringericht worden.
Onze fractie zal straks een motie indienen om een initiatief als Lief en Leedstraten uit te werken.
Laaggeletterdheid
Tijdens het oordeelsvormend bespreken van de jaarstukken 2022 heeft onze fractie al aandacht gevraagd voor laaggeletterdheid onder de inwoners van Sliedrecht met een Nederlandse achtergrond. De reactie van de portefeuillehouder was toen dat er voldoende aandacht is via het Bonkelaarhuisen de programma’s die worden aangeboden via de Bibliotheek. Toch willen we dit thema nog een keer noemen. En dan met name laaggeletterden ouderen met een Nederlandse achtergrond. De komende tijd wil onze fractie onderzoeken in hoeverre deze groep in beeld is. Afhankelijk hiervan kijken we of er extra inzet nodig is om hen te ondersteunen. En daarnaast blijven we het signaal afgeven dat brieven, mails en andere communicatie van de gemeente Sliedrecht echt wel eenvoudiger kan. Is dit al bij alle ambtenaren goed doorgedrongen?
Voorzitter, tot zover de sociale bijdrage. De collega’s Schild en De Mul hebben hier goed over nagedacht, ze hadden het ook zelf in willen brengen, maar u wilde geen parade….
Chemours
Als fractie zijn we voor Nul uit de Pijp, die lobby is er al jaren. Het is schandalig hoe er is omgegaan met vervuiling, zoals uit de Zembla uitzendingen blijkt. De volksgezondheid is een groot goed, en daar staan we uiteraard voor. Als het in onze macht zou liggen, dan zouden we deze fabriek het liefst weg van die locatie willen hebben, maar als we eerlijk zijn, ligt dat niet in onze macht.
Er zijn er hier aanwezig die wekelijks met emmertjes grond lopen, daar hebben we respect voor, en het krijgt ook de nodige media-aandacht. Andere partijen, zoals wij, lobbyen bij onze partijen in de provincie, waar de vergunningverlening en handhaving ligt.
Zowel het één als het ander zal hopelijk effectief blijken te zijn. Met het één zoek je de pers, met het ander doe je meer je werk in stilte.
Laten we elkaars manier van actievoeren niet ontkrachten of als minder belangrijk beschouwen, maar laten we zoeken hoe we elkaar kunnen versterken. We strijden echt voor hetzelfde doel.
Daarnaast heeft het college haar aanpak. De gemeente dient zienswijzen in, en voeren een rechtszaak. Laten we reëel zijn, ook wat we van het college verwachten. Zij hebben de weg te bewandelen die bestuurders moeten gaan, en wat we daarvan zien, wordt dat goed opgepakt. Dat die rol minder zichtbaar is, en daarmee misschien ook het onbegrip oproept bij de actiegroepen die actief zijn, of in de ogen van burgers, dat snappen we. Maar dan ligt ook daar de opdracht voor ons, om als we die signalen uit de achterbannen opvangen, om dit uit te leggen. Wij hebben de stellige indruk dat iedereen op zijn manier bezig is om Chemours te overtuigen dat deze handelswijze niet kan, en dat zij hun verantwoordelijkheid moeten nemen.
Afsluitend
Zelf wil ik de komende paar minuten nog met u kijken naar een punt waar we als fractie mee worstelen. Dat speelt al wat langer, maar zeker ook nu met de financiele vérgezichten in de Kadernota. Het heeft alles te maken met Belastingdruk. En wellicht kunnen de andere fracties ons helpen.
Om dat goed te duiden wil ik u kort meenemen naar 2 anekdoten die uit de Bijbel komen.
Eerst wil ik nog even terug naar Salomo.
Salomo was enorm rijk. Dat had meerdere oorzaken, maar onder andere ook omdat het land na vele oorlogen en overwinningen gevoerd door zijn vader, koning David, allerlei gebieden had ingelijfd. Er kwam rust, en economische voorspoed, en om zijn dure hofhouding te kunnen betalen, had hij een behoorlijke belasting opgelegd.
Hij was de meest wijze koning, maar ook voor hem kwam het einde, en moest hij zich voor God verantwoorden over zijn doen en laten. Zijn zoon Rehabeam werd de nieuwe koning van Israel. Het volk kwam vervolgens bij Rehabeam vragen of het met de belasting wat minder kon. Rehabeam vroeg bedenktijd. Hij liet zich bedienen van adviseurs die zijn vader ook al raadpleegde. Deze gaven aan dat het best wat minder kon met de belastingdruk. Als je het volk te vriend wil houden, dan luister je naar hen!
Rehabeam vond het toch niet zo’n goed idee, ontsloeg de adviseurs, en wendde zich tot zijn eigen leeftijdgenoten, en vroeg hen om raad.
Deze adviseurs, die er zelf ook wel een graantje van mee wilden pikken, gaven hem de raad om niet te verlichten, maar te verzwaren, want anders zou immers zijn rijkdom langzaam teruglopen. De afloop was dat dit laatste werd doorgevoerd, het leidde daarna tot een burgeroorlog waarbij een groot deel van de bevolking zich afsplitste.
De tweede anekdote:
Mozes, een andere bekende bijbelse figuur, die ook betrokken was bij ontvangst van de al eerder aangehaalde 10 geboden. In het vervolg op deze geboden kwamen er ook allerlei wetten, onder andere ook voor de belastingheffing.
De zogenaamde tienden werden toen ingevoerd. 10% van alle inkomsten waren voor de gemeenschap. Daar kwam een regel bij: dagloners (de armen), wezen, weduwen en vreemdelingen, kortom de kwetsbaren, mochten hierdoor niet in de verdrukking komen.
Waar nodig moesten zij ondersteund worden… Hoe actueel!
Belasting had toen ook al alles te maken met draagkracht!
De Bijbel is niet alleen theologie, maar vooral ook vol met praktsiche lessen.
Voorzitter, Waar wil ik heen?
We hebben forse ambities. Die moeten betaalbaar zijn, anders kun je ze niet uitvoeren. Daarnaast hebben we forse uitdagingen, denk aan kosten van jeugdzorg en het verdere sociale domein. Er wordt gewerkt aan preventie, er wordt gelobbyd om meer geld van het Rijk.
De meerjarenbegroting is niet sluitend. De herijking van het gemeentefonds en het zwaard van 2026 en 2027 hangt boven ons.
Stel nu dat het rijk niet over de brug komt. Wat gaan we dan doen.
Willen we onze ambities dan bijstellen? Of zijn we als fracties bereid om de onbenutte belastingcapaciteit van 3 miljoen bijvoorbeeld voor een deel te gaan inzetten? Of is er een combinatie van deze twee gewenst, dus zowel wat ambities bijstellen als ook de onbenutte capaciteit aanwenden?
Het is voor ons een worsteling, maar we willen er wel heel bewust over nadenken, en alle voor- en tegenargumenten goed afwegen. En we willen ook de andere fracties vragen om hier in de schorsing straks eens over na te denken, en wellicht dat zij in de tweede termijn een eerste reactie kunnen geven. Het is natuurlijk geen plezierige boodschap aan onze inwoners.
Heel bewust heb ik de geschiedenis van Rehabeam erbij gehaald. Verhoging voor zelfverrijking, dat moeten we pertinent niet willen.
Ook bewust heb ik de geschiedenis van Mozes aangehaald, met de invoering van Belasting naar draagkracht.
Wij denken dat het met de Sliedrechtse Ambities niet gaat om eigen zakken te vullen, maar om de verbetering van het sociale welzijn en de inrichting van ons dorp. En dat we, als het moet, ook een eventuele verhoging niet op voorhand moeten uitsluiten, maar wel rekening houdend met draagkracht.
Voorzitter dit punt van mogelijke OZB verhoging op termijn wilde ik graag inbrengen in het debat, en laat het een aanzet zijn om hier de komende tijd ons op te bezinnen. (10 jaar geleden durfde in Den Haag ook niemand te praten over hypotheekrenteaftrekbeperking, en inmiddels zijn we daar ook aan gewend.)
